Recent heeft een verzoek aan het cold-case meldpunt van Digitale Opsporing geleid tot een belangrijk onderzoek in het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR). Dit onderzoek richtte zich op personen die tijdens de Tweede Wereldoorlog woonden in het gebied dat nu bekendstaat als de gemeente Horst aan de Maas. Het resultaat? Een indrukwekkende indexering van 413 namen die mogelijk van historisch belang zijn.
Voorlopige bevindingen van het onderzoek
Het onderzoek bracht een divers overzicht van personen en gebeurtenissen uit de oorlogsjaren aan het licht. De namen zijn verdeeld over de toenmalige gemeenten:
- Gemeente Horst: 276 namen.
- Gemeente Meerlo: 44 namen.
- Gemeente Sevenum: 41 namen.
- Gemeente Grubbenvorst: 40 namen.
- Gemeente Broekhuizen: 12 namen.
Naast deze geografische verdeling kwamen ook enkele specifieke inzichten naar voren:
- 83 namen van vrouwen.
- 12 mannen die dienden in Duitse krijgsdienst, waarvan 7 bij de Waffen SS.
- Meerdere families in Horst hadden een groot aantal NSB-leden.
- In 1945 was de oudste persoon in de index 78 jaar, de jongste 20 jaar.
- Verschillende berechtingen (straffen) werden opgelegd door het Gerechtshof.
De genoemde gemeenten kenden in 1940 een gezamenlijk inwonersaantal van 20.410 personen. Deze gegevens bieden een waardevolle context voor verder onderzoek.
Het belang van dit onderzoek
Dit type onderzoek is essentieel om de lokale geschiedenis beter te begrijpen en te documenteren. Het werpt licht op de impact van de oorlog op de gemeenschap, de keuzes en daden van inwoners, en het lot van mogelijke slachtoffers. Het kan vergeten verhalen naar boven halen en onbekende gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog onder de aandacht brengen.
Het CABR speelt hierin een cruciale rol, maar ook de website Oorlog voor de Rechter biedt aanvullende inzichten. Het Nationaal Archief benadrukt daarbij dat niet alle personen in de namenindex verdacht of beschuldigd waren. De index is gebaseerd op het kaartsysteem van de bijzondere rechtspleging, waarin ook personen voorkomen die nooit als verdachte zijn aangemerkt, maar toch in de archieven zijn opgenomen.
Vervolgonderzoek in 2025
In de loop van 2025 zal een meer gedetailleerd onderzoek worden uitgevoerd naar een selectie van de 413 namen. Dit vervolgonderzoek zal zich richten op specifieke personen en hun rollen, achtergronden en mogelijke betrokkenheid bij oorlogsgerelateerde gebeurtenissen.
Zelf een Cold Case onderzoek aanvragen
Ben je op zoek naar informatie over een (historische) gebeurtenis of persoon? Via Digitale Opsporing kun je een cold-case onderzoek aanvragen. Ga naar https://www.digitaleopsporing.nl/cold-cases/ voor meer informatie.
Samen kunnen we ervoor zorgen dat belangrijke verhalen uit het verleden niet verloren gaan.